محاسبه پایه عیدی و سنوات
محاسبه آنلاین:
با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، یکی از مهم ترین دغدغه های ذهنی کارمندان و کارگران، دریافت عیدی و سنوات است؛ مبالغی که پاداشی صادقانه برای یک سال تلاش و تعهد بوده و نقش مهمی در انگیزه بخشی، ایجاد حس قدردانی و افزایش وفاداری کارکنان ایفا می کنند. از سوی دیگر، برای کارفرمایان نیز موضوع عیدی و سنوات چیزی فراتر از یک تکلیف قانونی است. نحوه محاسبه و پرداخت صحیح این مبالغ توسط نرم افزارهای مالی، چهره ای حرفه ای از مجموعه ترسیم کرده و از بروز چالش های حقوقی یا نارضایتی پرسنل جلوگیری می کند.
در این مقاله، از مبانی قانونی و فرمول های دقیق محاسبه گرفته تا نکات ویژه برای کارمندان ساعتی و پاره وقت، معافیت های مالیاتی و سؤالات پرتکرار، همه چیز را درباره عیدی و سنوات ۱۴۰۴ به صورت جامع و دقیق بررسی خواهیم کرد.
عیدی چیست؟
عیدی، یک پاداش پایان سال است که بر اساس قانون کار، کارفرما موظف است به کارکنان خود پرداخت کند. برخلاف برخی تصورها، عیدی هدیه نیست؛ بلکه حق قانونی کارگر یا کارمند محسوب می شود و باید در موعد مقرر پرداخت گردد. پایه قانونی پرداخت عیدی، در ماده واحده قانون مربوط به پرداخت عیدی به کارکنان، مشمول قانون کار مصوب ۱۳۷۰ آمده است.
مبلغ عیدی سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
طبق قانون، عیدی کارگران دو برابر پایه حقوق ماهانه آن ها است، با این شرط که از سه برابر حداقل حقوق پایه سالانه بیشتر نباشد.
فرمول محاسبه عیدی:
عیدی = 2 × حقوق پایه ماهانه
سقف عیدی = 3 × حداقل حقوق پایه ماهانه
توجه: اگر حقوق پایه فردی بیشتر از حداقل حقوق باشد، عیدی او طبق حقوق خودش محاسبه می شود؛ اما سقف آن همچنان سه برابر حداقل حقوق پایه خواهد بود.
سنوات چیست و چه تفاوتی با عیدی دارد؟
سنوات یا همان «پاداش پایان خدمت»، مبلغی است که بابت مدت زمان همکاری کارمند با شرکت پرداخت می شود. برخلاف عیدی که در پایان هر سال پرداخت می شود، سنوات معمولاً در پایان همکاری یا هر سال در پایان قرارداد پرداخت می گردد.
فرمول محاسبه سنوات سال ۱۴۰۴
طبق قانون کار، سنوات پایان خدمت، معادل یک ماه حقوق پایه برای هر سال سابقه کاری است.
سنوات = (حقوق پایه ماهانه × تعداد سال های همکاری)
مثال:
اگر شخصی به مدت ۳ سال در یک شرکت مشغول به کار بوده و حقوق پایه اش ۱۲ میلیون تومان باشد:
سنوات = 3 × ۱۲,۰۰۰,۰۰۰ = ۳۶ میلیون تومان
نکته مهم:
اگر کارگر کم تر از یک سال در شرکت کار کرده باشد، سنوات متناسب با مدت زمان حضور او محاسبه می شود؛ که در ادامه، دقیق تر به این موضوع خواهیم پرداخت.
فرمول محاسبه عیدی برای کارگر با سابقه کم تر از یک سال
طبق ماده واحده قانون پرداخت عیدی (مصوب ۱۳۷۰)، کارگر مشمول قانون کار، به ازای هر سال کار، معادل ۶۰ روز مزد به عنوان عیدی دریافت می کند. حال اگر کارگر کم تر از یک سال کار کرده باشد، عیدی به صورت تناسبی محاسبه می شود:
عیدی = (حقوق پایه ماهانه) × (تعداد ماههای کارکرد ÷ ۱۲)
فرمول محاسبه سنوات برای کارگر با سابقه کم تر از یک سال
سنوات یا حق پایان خدمت نیز، طبق ماده ۲۴ قانون کار برای هر سال معادل یک ماه حقوق پایه است و برای کم تر از یک سال نیز، سنوات بر اساس نسبت مدت کارکرد محاسبه می شود:
سنوات = حقوق پایه ماهانه × (تعداد ماه های کارکرد ÷ ۱۲)
جدول عیدی کارگران در سال ۱۴۰۴
میزان کارکرد | حداقل عیدی | حداکثر عیدی |
۱ ماه | ۱۱,۹۴۳,۶۴۰ | ۱۷,۹۱۵,۴۶۰ |
۲ ماه | ۲۳,۸۸۷,۲۸۰ | ۳۵,۸۳۰,۹۲۰ |
۳ ماه | ۳۵,۸۳۰,۹۲۰ | ۵۳,۷۴۶,۳۸۰ |
۴ ماه | ۴۷,۷۷۴,۵۶۰ | ۷۱,۶۶۱,۸۴۰ |
۵ ماه | ۵۹,۷۱۸,۲۰۰ | ۸۹,۵۷۷,۳۰۰ |
۶ ماه | ۷۱,۶۶۱,۸۴۰ | ۱۰۷,۴۹۲,۷۶۰ |
۷ ماه | ۸۳,۶۰۵,۴۸۰ | ۱۲۵,۴۰۸,۲۲۰ |
۸ ماه | ۹۵,۵۴۹,۱۲۰ | ۱۴۳,۳۲۳,۶۸۰ |
۹ ماه | ۱۰۷,۴۹۲,۷۶۰ | ۱۶۱,۲۳۹,۱۴۰ |
۱۰ ماه | ۱۱۹,۴۳۶,۴۰۰ | ۱۷۹,۱۵۴,۶۰۰ |
۱۱ ماه | ۱۳۱,۳۸۰,۰۴۰ | ۱۹۷,۰۷۰,۰۶۰ |
۱۲ ماه | ۱۴۳,۳۲۳,۶۸۰ | ۲۱۴,۹۸۵,۵۲۰ |
نحوه پرداخت عیدی و سنوات برای کارکنان پاره وقت و ساعتی
برای افرادی که به صورت پاره وقت، نیمه وقت یا ساعتی کار می کنند، عیدی و سنوات به تناسب ساعات کارکرد محاسبه می شود.
فرمول کلی:
عیدی = (تعداد روزهای کارکرد / ۳۶۵) × عیدی کامل
سنوات = (تعداد روزهای کارکرد / ۳۶۵) × حقوق پایه ماهانه
مثلاً اگر فردی فقط ۶ ماه (۱۸۰ روز) کار کرده باشد:
عیدی = (۱۸۰ ÷ ۳۶۵) × ۲۰ میلیون = حدود ۹.۸ میلیون تومان
زمان پرداخت عیدی و سنوات
- عیدی:
باید تا پایان اسفند هر سال پرداخت شود و تأخیر در پرداخت، می تواند مشمول جریمه و شکایت قانونی شود.
- سنوات:
در دو حالت پرداخت می شود:
- پایان سال (در صورت تمدید قرارداد)
- پایان همکاری (استعفا، بازنشستگی، اخراج و…)
محاسبه عیدی و سنوات کارمندان دولت ۱۴۰۴
کارمندان دولت، برخلاف کارگران مشمول قانون کار، تحت پوشش قانون مدیریت خدمات کشوری هستند. عیدی این گروه، هر سال به صورت عدد ثابت توسط هیئت دولت تعیین می شود. مبلغ عیدی نیز، معمولاً در دی یا بهمن اعلام شده و در قالب فیش حقوقی پرداخت می شود.
در سال های گذشته، رقم عیدی کارکنان دولت حدود ۳ میلیون تومان بوده که با توجه به نرخ تورم و تصمیم دولت، ممکن است برای سال ۱۴۰۴ افزایش یابد. سنوات این کارکنان نیز بر اساس سابقه خدمت، گروه شغلی و احکام اداری محاسبه می شود و معمولاً در پایان خدمت یا بازنشستگی پرداخت می گردد.
محاسبه مالیات عیدی ۱۴۰۴
بر اساس قانون مالیات های مستقیم، عیدی مشمول مالیات است؛ اما تا سقف مشخصی از مالیات معاف خواهد بود؛ که این سقف، هر سال توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می شود. در سال ۱۴۰۳ این سقف حدود ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بود و پیش بینی می شود برای سال ۱۴۰۴ افزایش یابد. اگر مبلغ عیدی فرد از سقف معافیت بیشتر باشد، مازاد آن مشمول مالیات بر درآمد خواهد شد. مثلاً اگر عیدی یک فرد ۸ میلیون تومان باشد و سقف معافیت ۷ میلیون اعلام شود، فقط ۱ میلیون تومان آن مشمول مالیات خواهد بود. برای محاسبه دقیق تر، باید منتظر ابلاغیه رسمی سازمان امور مالیاتی باشیم.
عیدی و سنوات بازنشستگان ۱۴۰۴
بازنشستگان تأمین اجتماعی و کشوری نیز، مشمول دریافت عیدی هستند؛ اما نه بر اساس قانون کار. درواقع، عیدی بازنشستگان هر سال به صورت عددی مشخص توسط دولت یا سازمان تأمین اجتماعی تعیین شده و معمولاً در اسفندماه پرداخت می شود. سنوات بازنشستگان نیز اگر در زمان اشتغال کامل پرداخت نشده باشد، ممکن است به عنوان بخشی از مزایای پایان خدمت یا با تسویه نهایی محاسبه گردد.
ترک کار و تأثیر آن بر عیدی و سنوات
اگر کارگر یا کارمند قبل از پایان سال از محل کار خود ترک خدمت کند (چه به صورت استعفا، اخراج یا پایان قرارداد)، همچنان استحقاق دریافت عیدی و سنوات به میزان کارکرد خود را دارد. در این حالت، عیدی و سنوات، باید متناسب با مدت زمان حضور فرد در سال جاری محاسبه شود. مثلاً اگر شخصی در تیرماه ترک کار کرده باشد، فقط معادل ۴ ماه اول سال (حدود ۱۲۰ روز) عیدی دریافت خواهد کرد. سنوات نیز، بر اساس مجموع سال های خدمت و آخرین حقوق پایه محاسبه می شود.
نکته مهم این است که عدم پرداخت عیدی و سنوات هنگام ترک کار، تخلف قانونی محسوب شده و فرد می تواند از طریق اداره کار پیگیری قانونی انجام دهد.
آیا عیدی و سنوات مشمول مالیات و بیمه هستند؟
عیدی، معاف از بیمه اما مشمول مالیات (با رعایت سقف معافیت) است. سقف معافیت مالیاتی عیدی در سال ۱۴۰۳ مبلغ ۶,۶۰۰,۰۰۰ تومان بوده و مبلغ جدید در سال ۱۴۰۴ با ابلاغیه سازمان امور مالیاتی اعلام خواهدشد.
سوالات متداول
مبنا و فرمول محاسبه عیدی و سنوات چیست؟
• عیدی: ۶۰ روز آخرین دستمزد روزانه (برای کارگران روزمزد) یعنی: عیدی = 2 × حقوق پایه ماهانه • سنوات: یک ماه آخرین حقوق ثابت. یعنی: سنوات = (حقوق پایه ماهانه × تعداد سال های همکاری)
آیا سنوات به کارگران با سابقه کم تر از ۱ سال تعلق می گیرد؟
بله؛ اما به نسبت مدت کارکرد (مثلاً برای ۶ ماه کار، نصف یک ماه حقوق)
اگر کارگر در میانه سال استعفا دهد، عیدی دریافت می کند؟
بله؛ عیدی به صورت متناسب با مدت کارکرد محاسبه و پرداخت می شود.
در صورت اخراج، استعفا یا خاتمه قرارداد، سنوات پرداخت می شود؟
بله؛ کارفرما موظف است سنوات پایان خدمت را متناسباً پرداخت کند؛ حتی در صورت اخراج.
فرمول محاسبه عیدی و سنوات، براساس ماه ۳۰ روزه است یا ۳۱ روزه؟
مطابق ماده ۴۲ قانون کار، مبنای محاسبه، ۳۰ روز آخر کار است؛ بنابراین مهم نیست که ماه های سال ۳۰ روزه، ۳۱ روزه، یا حتی ۲۹ روزه باشند.
آیا می توان سنوات را به صورت ماهانه پرداخت کرد؟
بله؛ برخی شرکت ها سنوات را در پایان هر ماه همراه با حقوق پرداخت نموده و در فیش حقوقی درج می کنند.